Gliser (fr. glisseur, od glisser – ślizgać się) – to lekkie, szybkie naczynie wodne. Ślizg to ruch po wodzie, podczas którego obiekt utrzymuje się na powierzchni dzięki dynamicznemu naciskowi wody, czyli „ślizga się” po jej tafli. Kiedy łódź przechodzi w tryb ślizgu, opór wody gwałtownie maleje, ponieważ zmniejsza się powierzchnia zanurzenia kadłuba. W rezultacie prędkość znacznie wzrasta. Deska windsurfingowa, wychodząc całkowicie z wody, przestaje przesuwać się przez nią swoim kadłubem i zaczyna szybować, gwałtownie przyspieszając. To doskonały przykład przejścia w tryb ślizgu. Nawet kamień rzucony tak, aby odbijał się od powierzchni wody, również wykonuje ruch ślizgowy.
Ślizg łodzi pneumatycznych to ruch środka pływającego z określoną prędkością, podczas którego jego kadłub jest zanurzony w wodzie w tylnej części na około jedną trzecią. Aby łódź mogła wejść w tryb ślizgu, musi zostać spełnionych kilka warunków – o tym właśnie mówimy w tym artykule.
Tryby ruchu łodzi pneumatycznych
Istnieją trzy tryby ruchu łodzi: wypornościowy, przejściowy (graniczny) i ślizgowy.
-
Tryb wypornościowy
Prędkość do 15 km/h – charakterystyczna przy zwalnianiu, przyspieszaniu lub wiosłowaniu. Powierzchnia kontaktu kadłuba z wodą jest maksymalna. W tym trybie łódź generuje dużą falę. Tryb ten jest typowy dla łodzi z małej mocy silnikami. -
Tryb przejściowy (graniczny)
Łódź porusza się z mocno podniesionym dziobem. Tryb ten występuje przy prędkości 16–18 km/h. -
Tryb ślizgowy
Prędkość łodzi wynosi powyżej 20 km/h. Powierzchnia kontaktu z wodą jest minimalna (około ⅓ kadłuba w wodzie). W porównaniu do trybu przejściowego łódź zajmuje bardziej poziome położenie. Ślizg to najbardziej ekonomiczny tryb ruchu łodzi. Charakterystyczne jest zmniejszenie zużycia mocy przy zachowaniu maksymalnej prędkości. Wynika to z faktu, że siła wymagana do wejścia w tryb ślizgu jest znacznie większa niż siła potrzebna do jego utrzymania. Przy takim samym zużyciu paliwa łódź w trybie ślizgu pokonuje znacznie większy dystans.
Co to znaczy wejść w ślizg?
Istnieją dwa podstawowe sposoby poruszania się po wodzie: dzięki sile wyporu (opisanej przez prawo Archimedesa) oraz dzięki hydrodynamice. Siła wyporu to zasada mówiąca o tym, że każde ciało zanurzone w cieczy lub gazie doświadcza siły unoszącej skierowanej ku górze, równej ciężarowi wypartej cieczy. Gdy jakikolwiek obiekt pływający (kajak, łódź czy duży statek) znajduje się na wodzie, wypiera określoną ilość płynu, co tworzy wokół niego tzw. „kieszeń wodną”. Aby się poruszać, musi pokonać opór tej kieszeni. Jednak gdy łódź osiągnie odpowiednią prędkość i wejdzie w tryb ślizgu, opór ten spada niemal do zera.
Wejście w ślizg łodzi pneumatycznej z silnikiem zaburtowym możliwe jest po osiągnięciu odpowiedniej prędkości. Aby obliczyć maksymalną prędkość ślizgu dla konkretnej jednostki, często stosuje się wzór Froude’a:
Fr = V/√(gL),
gdzie:
- V – prędkość ruchu jednostki (w m/s);
- g – przyspieszenie ziemskie (9,81 m/s²);
- L – długość kadłuba jednostki (w metrach).
Dla jednostek wypornościowych wartość Froude’a wynosi zazwyczaj od 0,2 do 0,3, natomiast dla jednostek ślizgowych przekracza wartość 1. Jednak warto pamiętać, że formuła ta jest najbardziej precyzyjna dla jednostek o sztywnym kadłubie. W przypadku lekkich łodzi pneumatycznych sprawa jest prostsza – prawie każda łódź z silnikiem zaburtowym o mocy powyżej 3 KM i w sprzyjających warunkach może wejść w ślizg. Zwykle dzieje się to przy prędkości 18–21 km/h.
Rodzaje łodzi ślizgowych
Wejście w ślizg może być trudne, niemożliwe lub niebezpieczne w przypadku:
- starych, zużytych łodzi;
- płytkich wód;
- zbyt małej mocy silnika.
Ślizg obciąża dno łodzi, a uderzenie o przeszkody w wodzie przy dużej prędkości może uszkodzić kadłub.
Łodzie najlepiej nadające się do ślizgu to lekkie łodzie z kilem, które mają mocny kadłub i silnik o odpowiedniej mocy. Zaleca się wybieranie otwartych akwenów, a kadłub łodzi powinien być jak najbardziej opływowy. Warto przesunąć środek ciężkości bliżej dziobu, a konstrukcja łodzi powinna minimalizować wszelkie wystające elementy, które mogą zwiększać opór hydrodynamiczny.
Dlaczego łódź nie wchodzi w ślizg?
Jeśli łódź pneumatyczna nie może wejść w ślizg, przyczyną może być jeden z następujących czynników:
- Zbyt mała prędkość, wynikająca z:
- niewystarczającej mocy silnika;
- nieodpowiedniego stosunku masy łodzi do mocy silnika (na każde 25 kg masy łodzi powinna przypadać 1 KM);
- złego kąta ustawienia silnika na pawęży (powinien wynosić 5–15°);
- nieodpowiedniego rozmieszczenia ładunku i pasażerów (środek ciężkości powinien znajdować się bliżej dziobu).
- Nieoptymalnego kształtu kadłuba łodzi.
Jakie cechy powinna mieć idealna łódź PVC do ślizgu? Czy istnieje uniwersalny przepis na osiągnięcie ślizgu? Czy można kupić łódź zdolną do poruszania się w tym trybie bez modyfikacji, specjalnych zabiegów czy dodatkowych wysiłków?
Oczywiście! Takie łodzie od lat produkuje ukraińska firma stoczniowa „Kolibri”, oferując szeroką gamę modeli nadmuchiwanych łodzi kilowych PVC, przeznaczonych do silników o mocy od 5 do 35 KM.
Na przykład serie Light, Profi, SL czy XL są doskonałym wyborem dla miłośników ślizgu. Charakteryzują się opływowym kadłubem i optymalnym połączeniem rozmiaru, ładowności i mocy silnika. Szczególnie chcemy zwrócić uwagę na model KM-360DSL.
To nasz ulubiony model łodzi. Jest przestronny, wystarczająco pojemny, a przy tym harmonijny i elegancki. Podczas ślizgu KM-360DSL prawie nie powoduje rozbryzgów wody i pozostawia za sobą czysty kilwater.
Zachęcamy również do zapoznania się z innymi naszymi modelami. Szczegółowe opisy i specyfikacje techniczne znajdą Państwo na naszej stronie internetowej.
